Έξαρση των κρουσμάτων ρατσιστικής βίας παρατηρείται την τελευταία περίοδο στη χώρα με πρωταγωνιστές "τα παιδιά με τις μαύρες μπλούζες", της νεοναζιστικής Χρυσής Αυγής, που βγαίνουν παγανιά αναζητώντας τα ανυπεράσπιστα θύματά τους.
Πριν από λίγες ημέρες οι άνθρωποι του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας έδωσαν ανησυχητικά στοιχεία για την έξαρση των περιστατικών. Μόνο τα καταγεγραμμένα συμβάντα στην Αθήνα και την Πάτρα είναι 87 από την αρχή του έτους. Η "Αυγή" της Κυριακής ανοίγει σήμερα τον φάκελο ρατσιστική βία με αποκαλυπτικές μαρτυρίες θυμάτων. "Οι επιθέσεις μοιάζουν με λιντσάρισμα" λέει ο Νικήτας Κανάκης, πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου που περιθάλπουν τα θύματα της μισαλλοδοξίας. Εξίσου αποκαλυπτικές είναι όμως και οι μαρτυρίες Ελλήνων μεταναστών που έχουν ζήσει και οι ίδιοι στο πετσί τους ρατσιστικές διακρίσεις.
Κυνήγι μεταναστών και προσφύγων στους δρόμους
Τις νύχτες κρύβονται στα σπίτια τους, την ημέρα προχωρούν κοιτώντας γύρω τους για... μαύρες μπλούζες ή μαυροφορεμένους μηχανόβιους. Γι' αυτούς άλλωστε υπάρχουν "κόκκινες ζώνες" στην Αθήνα, όπου κινδυνεύουν σαν να βρίσκονται ακόμα στην εμπόλεμη ζώνη και τις οποίες οι συμπατριώτες τους που έχουν περισσότερο καιρό εδώ τους συμβουλεύουν να αποφεύγουν. Μόνο σε ορισμένες γειτονιές της Αθήνας και της Πάτρας μετρούν από τις αρχές του χρόνου 87 περιστατικά ρατσιστικής βίας, όλο και περισσότερο βίαια, όπως καταγράφονται από το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας.
Ο Β από το Αφγανιστάν (δεν ήθελε να γράψουμε το όνομά του) περίμενε στις 5 το πρωί της 26ης Ιουλίου σε στάση λεωφορείου στην οδό Λιοσίων για να πάει στη δουλειά του. Μια ομάδα 40 περίπου ατόμων με μαύρες μπλούζες, από τους οποίους κάποιοι με καλυμμένα πρόσωπα και μπουκάλια μπίρας, του επιτέθηκαν πριν προλάβει να καταλάβει τι συμβαίνει. Έχασε τις αισθήσεις του και ξύπνησε στο ασθενοφόρο που τον πήγαινε στο νοσοκομείο με σπασμένη μύτη και ένα δάκτυλο. Προσπάθησε να καταγγείλει το περιστατικό στο Α.Τ. Αγ. Παντελεήμονα, ωστόσο οι αστυνομικοί δεν δέχθηκαν την καταγγελία του. Πρακτική που, όπως καταγγέλλουν θύματα και οργανώσεις, αποτελεί σχεδόν πάγια τακτική για το συγκεκριμένο Α.Τ. Ο Β έχει κάνει αίτηση ασύλου.
"Δεν είδα το μαχαίρι, είδα μόνο τα αίματα στο χέρι μου"
Συναντήσαμε τον Αλί την ημέρα που βγήκε η απόφαση για παροχή διεθνούς προστασίας. Απόφαση που περίμενε 6 μήνες να βγει από τη στιγμή της συνέντευξης, την οποία περίμενε... 7 ολόκληρα χρόνια! Ωστόσο, η ημέρα που έχει χαραχθεί ανεξίτηλα στη μνήμη του είναι η 16η Σεπτεμβρίου του 2011, όταν κατέληξε στο νοσοκομείο με 4 μαχαιριές, οι 2 από αυτές λίγα μόλις εκατοστά, αν όχι χιλιοστά, από την καρδιά του.
"Περιμέναμε κάτω από το σπίτι μας, στα σκαλιά, να περάσει ένας φίλος να μας πάρει να πάμε να παίξουμε μπάλα όταν εμφανίστηκαν μπροστά μας 15 άτομα. Έρχονταν από την πλατεία Αττικής. Τρεις από αυτούς μας πλησίασαν πολύ και μας ρώτησαν από πού είμαστε. Όταν είπαμε Αφγανιστάν, άρχισαν να μας βρίζουν. Σηκωθήκαμε. Ένας φίλος μου άρχισε να τρέχει προς την Αχαρνών, αυτός γλίτωσε. Ένας άλλος, αφού έφαγε κάποιες μπουνιές, πρόλαβε να μπει μέσα στο σπίτι, τον ακολουθούσα. Μας κυνήγησαν 2-3 άτομα. Δεν πρόλαβα να μπω στο σπίτι. Ένας έσπασε ένα μπουκάλι μπίρας στο κεφάλι μου. Ένας άλλος με καπέλο με πλησίασε και είδα το χέρι του. Δεν είδα το μαχαίρι. Όταν έπεσα κάτω, είδα τα αίματα στο χέρι μου, νόμιζα ότι ήταν από το κεφάλι μου. Μετά κατάλαβα ότι ήταν στο στήθος μου" διηγείται στην "Αυγή" της Κυριακής.
Στην περίπτωση του Αλί, είχαμε 3 συλλήψεις, ανάμεσα στις οποίες είναι και η γνωστή ξανθιά "τηλε-αστέρας" κάτοικος και υποψήφια της Χρυσής Αυγής, Θέμις Σκορδέλη, που, όπως μας διηγείται ο Αλί, ήταν μια από τους τρεις που τους ρώτησαν από πού είναι. Οι πρώτοι αστυνομικοί που έφτασαν, όπως μας περιγράφει, αδιαφόρησαν όταν ο φίλος του τους υπέδειξε έναν εκ των δραστών που δεν είχε απομακρυνθεί ακόμα. Τελικά άλλοι αστυνομικοί μετά από επιμονή του φίλου, αλλά και του ίδιου, που είχε ακόμα τις αισθήσεις του, τον συνέλαβαν και τον έβαλαν δίπλα στον τραυματισμένο Αλί που περίμενε το ασθενοφόρο. Η Θ. Σκορδέλη και ο τρίτος συνελήφθησαν μετά από ώρες, όταν πήγαν έξω από το Α.Τ. Αγ. Παντελεήμονα σε ένδειξη συμπαράστασης στον πρώτο συλληφθέντα. Η δίκη των τριών μετρά τουλάχιστον 5 αναβολές μέχρι σήμερα και την περιμένουμε στις 14 Δεκεμβρίου.
Ν. Κανάκης: "Οι επιθέσεις μοιάζουν με λιντσάρισμα"
"Η εικόνα που έχουμε από τους ανθρώπους που περιθάλπουμε είναι η εξής: Επιθέσεις που μοιάζουν περισσότερο με λιντσάρισμα. Τυφλά χτυπήματα από πολλούς ανθρώπους σε έναν που τον έχουν ρίξει κάτω. Χρησιμοποιούν αντικείμενα όπως σιδηρολοστούς, σιδηρογροθιές, σπασμένα μπουκάλια μπίρας, με σκοπό να τραυματίσουν βαριά ή για να αφήσουν το θύμα ανάπηρο. Οι επιθέσεις είναι γρήγορες και κρατούν λίγα μόνο λεπτά" περιγράφει στην "Αυγή" της Κυριακής ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, Νικήτας Κανάκης.
"Επιπλέον, οι επιθέσεις μοιάζουν πια τυχαίες, δεν υπάρχει κάποιος στόχος, δεν γνωρίζουν το θύμα ούτε το θύμα έχει κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, σαν κυνήγι, μας λέει και τονίζει πως υπάρχουν ακόμα και περιστατικά όπου δεν διστάζουν να χτυπήσουν και παιδιά, συνήθως όμως πρόκειται για εφήβους. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο περιστατικά με θύμα παιδί μεγαλύτερο των 10 ετών, σύμφωνα με τις κοινότητες. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει, για παιδιά ηλικίας κάτω των 10 δεν γνωρίζουν, παρά μόνο περιπτώσεις που είναι παρόντα σε φραστικές επιθέσεις προς τις μητέρες τους που φορούν μαντήλες. "Ίσως φοβούνται πως η επίθεση σε ένα μικρό παιδί θα προκαλέσει και την αντίδραση περαστικών, κάτι που στις περισσότερες άλλες περιπτώσεις δεν συμβαίνει", επισημαίνει ο Ν. Κανάκης και συνεχίζει: "Δεν ξέρω πόσα δεν ξέρουμε. Αυτό όμως που προσπαθούν αυτή τη στιγμή να κάνουν είναι διάχυση φόβου, να καλλιεργηθεί ο μύθος ότι είναι παντού και μπορούν εν δυνάμει να χτυπήσουν όποιον θέλουν. Δεν είναι βία κατά των μεταναστών μόνο, εμείς μπορεί να είμαστε οι επόμενοι, αν δεν συμφωνούμε με αυτούς".
Αυτόκλητες ομάδες περιπολίας, που "ελέγχουν" και ληστεύουν!
Η κατάσταση έχει ξεφύγει σε κάποιες γειτονιές. Φόβος, ατιμωρησία των αυτόκλητων ομάδων που με πολιτικά "περιπολούν" και κάνουν "έλεγχο χαρτιών", ενώ δεν παραλείπουν κάποιες φορές, στο πλαίσιο των "ελέγχων", να ληστεύουν και τον "ελεγχόμενο", αλλά και ανοχή, αν όχι κάλυψη σε τέτοια φαινόμενα, από την αστυνομία κοντεύουν να διαμορφώσουν συνθήκες "ζούγκλας", επιβεβαιώνει ο Ρεζά Γκολαμί, πρόεδρος του Συλλόγου Ενωμένων Αφγανών Ελλάδος δίνοντάς μας το εξής παράδειγμα: Σε πολυκατοικία που μένει συμπατριώτης του με την οικογενειά του, ένας από τους γείτονές του, όταν θεώρησε πως έκαναν φασαρία στις 8 το βράδυ, κατέβηκε από το διαμέρισμα με το όπλο (!) του για να τους απειλήσει, "να μην ξαναβγάλετε άχνα", τους είπε μεταξύ άλλων! "Καλό είναι να προσέχουμε, αλλά όχι να φοβόμαστε, αυτός είναι ο τελικός τους στόχος", καταλήγει ο Ρεζά.
Όταν βιώνεις τον ρατσισμό, γυρίζεις την πλάτη στον φασισμό
Συνήθως έχουμε στο μυαλό μας τους Έλληνες μετανάστες σαν συντηρητικούς υπερ-πατριώτες, που με νύχια και με δόντια προσπαθούν να διαφυλάξουν ατόφια τα ήθη και τα έθιμα του ελληνισμού. Γιατί όμως μία μία οι μεταναστευτικές κοινότητες των Ελλήνων τοποθετούνται ενάντια στη Χρυσή Αυγή; Με μια μάλλον αναπάντεχη, ισχυρή αντίσταση κατά του φασισμού να έρχεται από μακριά, φαίνεται πώς όποιος ξέρει τι σημαίνει ρατσισμός και, κυρίως, ξενιτιά, μάλλον διαλέγει τελικά να υπερασπιστεί εκείνον που είναι πιο κοντά στη δική του μοίρα. Και οπωσδήποτε η Χρυσή Αυγή βρίσκεται από την άλλη μπάντα.
Πρόσφατα, η Ελληνοαμερικανική Προοδευτική Εκπαιδευτική Ένωση τόνισε ότι "ο φασισμός δεν έχει θέση εδώ". Όταν στην Αστόρια η Χρυσή Αυγή τοιχοκόλλησε αφίσα με σύνθημα "έξω οι ξένοι από την Ελλάδα", δέχθηκε περισσότερο αντιδράσεις παρά αποδοχή. Ίσως επειδή πήγε να απευθυνθεί σε ανθρώπους που εκτός της Ελλάδας ήταν αυτοί οι "ξένοι". "Αυτά δεν περνούν στην Αστόρια", ήταν η απάντηση των κατοίκων, ενώ πηγές κάνουν λόγο για υποστηρικτές που δεν ξεπερνούν το 2% της ελληνικής διασποράς.
Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκεται και η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων Γερμανίας, αλλά και η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Γερμανίας. "Οι μετανάστες στη Γερμανία έχουμε ζήσει την περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό. Αυτό το φαινόμενο δεν θέλαμε να εμφανιστεί στη χώρα μας", τονίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Δημητρίου.
Οι "βρωμοέλληνες" που έκλεβαν και βίαζαν
Η κ. Ζωή έφυγε από το χωριό της το '70 και πήγε μόνη της στη Γερμανία να δουλέψει. "Όταν φτάσαμε, μας εξέτασαν στα δόντια σαν τα άλογα. Μετά μας πήρανε και μας πήγαν στα εργοστάσια. Εκεί μέναμε εφτά γυναίκες σ' ένα δωμάτιο. Παρέα κάναμε με Τούρκους ή με Ιταλούς που ήταν κι αυτοί μετανάστες. Με Γερμανούς δεν είχαμε σχέσεις", θυμάται. "Εμάς τότε μας είχε πουλήσει η ελληνική κυβέρνηση 18 μάρκα το κεφάλι. 18 μάρκα κι εμείς θυμόμασταν ακόμα τον πόλεμο".
Οι συνοικίες ήταν χωρισμένες σ' αυτές των μεταναστών, που ήταν πιο υποβαθμισμένες, και σ' εκείνες των Γερμανών. "Εγώ έφυγα λαθραία μ' ένα πλοίο, ήρθα στη Νέα Υόρκη και επί τρεις μήνες ήξερα να λέω μόνο eggs and sausages για να τρώω", λέει η κ. Λία. Κι όπου υπάρχει περιθωριοποίηση και προκατάληψη, υπάρχει εγκληματικότητα. Τη δεκαετία του '30 στην Αμερική οι Έλληνες ήταν πρώτοι σε όλα τα είδη εγκληματικότητας, σύμφωνα με έρευνες της εποχής. Στη Γερμανία του '60, αναφέρονται στους μετανάστες σαν "κοινωνική απειλή". Και φυσικά, αυτό ήταν το καλύτερο πάτημα για να αναπτυχθεί ο ρατσισμός. Ο οποίος ρατσισμός δεν έφυγε ολοκληρωτικά ούτε με τους μετανάστες δεύτερης γενιάς. Μάλιστα, υπάρχουν πολύ συχνές καταγραφές ξυλοδαρμών ή παρενοχλήσεων σε "ξένους" και, προφανώς, ανάμεσά τους βρίσκονται Έλληνες μετανάστες.
Χλευάζουν τους Έλληνες
Ο Γιάννης πήγε στο Λονδίνο για να εργαστεί και το τελευταίο διάστημα διαπιστώνει "στροφή" τής εκεί κοινωνίας απέναντι στους Έλληνες. "Μας ρωτάνε σε διάφορα μαγαζιά από πού είμαστε και αν έχουμε λεφτά να μπούμε μέσα. Τις προάλλες, ένας Γερμανός σε ελληνικό εστιατόριο αρνήθηκε να πληρώσει λέγοντας 'μας χρωστάτε έτσι κι αλλιώς'". Αλλά το αποκορύφωμα είναι τα reality παιχνίδια του είδους "Γίνε Έλληνας για μια βδομάδα". Το τελευταίο διάστημα, ολοένα και αυξάνονται οι μαρτυρίες για ρατσιστικές επιθέσεις κατά των Ελλήνων μεταναστών. Προς το παρόν, στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι μόνο φραστικές.
"Το πρόσωπο του φασισμού είναι παντού το ίδιο. Είτε ο ρατσισμός αφορά Πακιστανούς μετανάστες είτε αφορά Έλληνες μετανάστες. Κι επιτέλους, είναι μετανάστευση, ας τη λέμε με το όνομά της. Είμαστε μετανάστες γιατί στη χώρα μας πεινάμε. Ήρθαμε εδώ για να δουλέψουμε. Με ποιο θράσος η Χρυσή Αυγή τολμά να θέλει να 'καθαρίσει τον τόπο'; Από ποιους; Από κάποιους σαν κι εμάς, μάλλον", δηλώνει η Λυδία από την Ολλανδία.
Ρατσιστική βία και κρατική συνενοχή
Tου Κωστή Παπαϊωάννου*
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν από το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας δεν αποτελούν παρά ελάχιστο δείγμα του συνολικού φορτίου ρατσιστικής βίας. Μικρό ακόμα το δυναμικό του Δικτύου (εξάλλου, η καταγραφή της ρατσιστικής βίας αποτελεί πρωτίστως ουσιαστική και συμβατική υποχρέωση της Πολιτείας και δευτερευόντως αντικείμενο ακτιβισμού εθελοντών) και μεγάλος ο φόβος που εμποδίζει τα θύματα να μιλήσουν.
Τα βασικά συμπεράσματα έχουν να κάνουν με την ταυτότητα θυμάτων και δραστών και τις μεθόδους των επιθέσεων. Θύματα λοιπόν δεν είναι μόνο πρόσφυγες και μετανάστες, όπως πολλοί διατείνονται. Το ναζιστικό τέρας ακολουθεί και στην Ελλάδα την οδό των γεννητόρων του, στρεφόμενο κατά μειονοτικών, πολιτικών αντιπάλων, Ρομά και σεξουαλικών μειονοτήτων. Οι επιθέσεις σε δημόσιους χώρους συνδέονται με εξτρεμιστικές ομάδες. Οι δράστες κινούνται οργανωμένα, κάποτε έχοντας καλυμμένα τα πρόσωπά τους, ενώ έχει καταγραφεί και η συμμετοχή ανηλίκων. Σε πολλά περιστατικά τα θύματα αναφέρουν τη χρήση όπλων, όπως γκλομπ, αλυσίδες, σιδηρογροθιές, μαχαίρια και σπασμένα μπουκάλια, ενώ έχει καταγραφεί η πανομοιότυπη χρήση μεγαλόσωμων σκύλων. Το βασικότερο: η ρατσιστική βία δεν είναι ένα σκοτεινό και άγνωστο φαινόμενο. Στη χώρα μας έχει ονοματεπώνυμο: Χρυσή Αυγή. Σε πολλές περιπτώσεις τα θύματα αναγνώρισαν μέλη της ως δράστες των επιθέσεων. Η γενικότερη πρακτική της οργάνωσης συνιστά μια διαρκή έμμεση ανάληψη ευθύνης για τις ενέργειες αυτές. Πρόκειται, με άλλα λόγια για μια κατεξοχήν εγκληματική οργάνωση, για το νέο συνδικάτο του εγκλήματος.
Όμως μικρή πια σημασία έχει η διαρκής αναφορά στο «έργο» της νεοναζιστικής οργάνωσης. Το κύριο ζήτημα είναι η ώσμωση με τμήματα του κρατικού μηχανισμού. Το πρώτο αποτέλεσμα της ώσμωσης αυτής είναι ένα σημείο τομής μεταξύ της ρατσιστικής βίας και της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Έχουμε δηλαδή έκνομες ενέργειες και πρακτικές βίας με ρατσιστικό κίνητρο από αστυνομικούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και σε επιχειρήσεις ρουτίνας, όπως ενδεικτικά η κακομεταχείριση και η καταστροφή νομιμοποιητικών εγγράφων. Το δεύτερο αποτέλεσμα είναι η με πολλούς τρόπους αποτροπή της καταγγελίας.
Ελάχιστα θύματα προβαίνουν σε σχετικές ενέργειες, είτε επειδή δεν διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα και κατά συνέπεια θα κρατηθούν προς απέλαση, είτε επειδή δεν πιστεύουν ότι θα βρουν δικαιοσύνη. Οι αρχές δηλαδή δεν τους αντιμετωπίζουν ως πιθανά θύματα εγκληματικής πράξης, αλλά δίνουν προτεραιότητα στον έλεγχο της νόμιμης διαμονής τους. Όμως έτσι παραβλέπεται η βασικότερη αρχή για την αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας: το δημόσιο συμφέρον δίωξης και αντιμετώπισης εγκλημάτων βίας πρέπει να υπερισχύει του δημόσιου συμφέροντος ελέγχου της παράνομης διαμονής αλλοδαπών στη χώρα. Δυστυχώς, στην ίδια γραμμή κινείται η ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και κατά τις πρόσφατες εξαγγελίες για νέες δομές κατά του ρατσιστικού εγκλήματος. Βασική μέριμνα ήταν η διαβεβαίωση ότι τυχόν καταγγελία ρατσιστικής επίθεσης δεν θα οδηγεί σε αναστολή απέλασης.
Το Δίκτυο Καταγραφής έχει επανειλημμένα προχωρήσει στη διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας, τη διαχείριση του εγκλήματος μίσους, την αντιμετώπιση της βίας από εξτρεμιστικές ομάδες, την αντιμετώπιση της αστυνομικής βίας με ρατσιστικό κίνητρο, την ενίσχυση του νομικού οπλοστασίου και τη δημιουργία επίσημου και ενιαίου συστήματος καταγραφής και παρακολούθησης των ρατσιστικών εγκλημάτων. Η αντίδραση των αρχών αποδεικνύει ανύπαρκτη επίγνωση του μεγέθους της νεοναζιστικής απειλής. Και βέβαια, η ίδια έλλειψη επίγνωσης επιδεικνύεται και στο γενικότερο ζήτημα της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Η ισχυρότατη αίσθηση ατιμωρησίας των αστυνομικών υπαλλήλων και η ιδιότυπη «συναδελφική ομερτά» δεν δικαιολογούν καμιά αδράνεια από τη φυσική και πολιτική ηγεσία της Αστυνομίας. Το χαρακτηριστικό της νέας περιόδου της αστυνομικής αυθαιρεσίας είναι οι αυτονομήσεις, τα «μικρά πραξικοπήματα», που φανερώνουν μια δομική τάση προς ασυνταξία.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης η σαφής ιδεολογική σήμανση των αυτονομήσεων αυτών. Έχουμε άνδρες των ΜΑΤ που βρίσκονται σε ανοιχτή συνεννόηση με μέλη της Χρυσής Αυγής και δικυκλιστές της αστυνομίας που επαίρονται ανοιχτά πως ανήκουν στο νεοναζιστικό μόρφωμα. Δεν αντιμετωπίζουμε πια υπόγειες διαδρομές, αλλά εμφανείς θυλάκους της μαφιόζικης συμμορίας εντός της ΕΛ.ΑΣ. Η συνήθης διατύπωση πως η Χρυσή Αυγή έχει κατά καιρούς λειτουργήσει ως μακρύς βραχίονας των διωκτικών μηχανισμών τείνει να αντιστραφεί: μέρη της ΕΛ.ΑΣ. αποτελούν βραχίονα των ναζιστών. Ένας μηχανισμός έχει κυριεύσει ολόκληρα αστυνομικά τμήματα και αναπτύσσει συμπεριφορές οργανωμένου εγκλήματος. Ο μηχανισμός αυτός πρέπει να ξηλωθεί.
* Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρ. πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, εκπρόσωπος του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας
Πηγή: www.avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου