Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαντωνίου (Αυγή)
Ώρες αγωνίας περνούν οι Ρομά του Νομισματοκοπείου στο Χαλάνδρι. Η επικείμενη κατεδάφιση του καταυλισμού τους, που έχει αποφασιστεί για τις 14 Μαΐου, πετά στον δρόμο δεκάδες οικογένειες, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμα χώρος που να πληροί τις βασικές προϋποθέσεις διαβίωσης για να ολοκληρωθεί η μετεγκατάστασή τους, ενώ την ίδια ώρα η απόφαση παραμένει σε ισχύ.
Ο γ.γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Δ. Καλογερόπουλος είχε δηλώσει μετά τις αντιρρήσεις τόσο των Τσιγγάνων, όσο και της δημοτικής αρχής Λυκόβρυσης Πεύκης, ότι θα ξεκινήσουν διαδικασίες για την εύρεση διαφορετικής τοποθεσίας από αυτή που είχε αποφασιστεί αρχικά, ωστόσο δεν έχει σημειωθεί καμία εξέλιξη που να μαρτυρά ότι έχει βρεθεί λύση. Οι Τσιγγάνοι δεν είναι αρνητικοί στη μετακίνησή τους, απαιτούν όμως να υπάρξουν διαδικασίες για την επιλογή του κατάλληλου χώρου εντός του Χαλανδρίου και να γίνει η τελική επιλογή από τους ίδιους, "όπως ορίζεται από τον νόμο".
Ψάχνουν τη λύση από το... '99
Το 1996, μετά από μελέτη της ΔΕΠΟΣ (Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης), διαπιστώθηκε ότι ο καταυλισμός βρίσκεται σε οικόπεδα εκτός σχεδίου, που ανήκουν σε ιδιώτες με τη πολεοδομία να κρίνει αυθαίρετα και κατεδαφιστέα τα οικήματα των 42 -τότε- οικογενειών Ρομά. Μετά από παρέμβαση της δημοτικής αρχής με επικεφαλής τότε τον Κώστα Παττακό, η απόφαση ανεστάλη το 1999 επ' αόριστον, καθώς και τότε δεν είχε βρεθεί χώρος που να μπορεί να φιλοξενήσει τους τσιγγάνους.
Παρότι συστάθηκε το 2001 επιτροπή με τη συμμετοχή των υπουργείων Εσωτερικών, ΠΕΧΩΔΕ, Υγείας, Εργασίας και Δημόσιας Τάξης, του Πολιτικού Γραφείου του πρωθυπουργού, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών και του Δήμου Χαλανδρίου, δεν κατάφερε να πετύχει τίποτα περισσότερο από την καταδίκη του Ελληνικού Δημόσιου σε αποζημίωση των ιδιοκτητών με βάση τις διατάξεις για την αστική ευθύνη του κράτους. "Τα όργανα των εναγομένων αδράνησαν επί μακρόν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για τον καθορισμό των κατάλληλων χώρων στέγασης των πληθυσμών Ρομά και περαιτέρω επέδειξαν με τη συμπεριφορά τους καθυστέρηση που υπερβαίνει τον εύλογο χρόνο για την αποδέσμευση των ακινήτων των εναγόντων και τη μετεγκατάσταση των πληθυσμών Ρομά σε νομίμως οριοθετημένες περιοχές και να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για την υγιεινή διαβίωση με βάση την ΚΥΑ Γ/Π/23641/2003 (ΦΕΚ 973Β)".
Προϊόντος του χρόνου και κατόπιν νέων πιέσεων, η αποκεντρωμένη διοίκηση επανέφερε το θέμα και αποφάσισε να εκτελέσει τις εργασίες κατεδάφισης τον Σεπτέμβρη, γεγονός που συνδέεται από τους τσιγγάνους με την ύπαρξη του μετρό, που δίνει στην περιοχή χαρακτήρα "φιλέτου".
Με προσωρινή διαταγή του προέδρου του Α' τμήματος του Διοικητικού Εφετείου Αθήνας, στις 17 Σεπτεμβρίου 2012 η απόφαση δεν έγινε εκ νέου πράξη εν όψει της συζήτησης αίτησης καταστολής εκτέλεσης. Λίγους μήνες αργότερα ο Δημήτρης Καλογερόπουλος ανακοίνωσε πως η κατεδάφιση θα γίνει οριστικά στις 14 Μαΐου και ο καταυλισμός θα μεταφερθεί στη Λυκόβρυση. Απόφαση που στηρίχθηκε όμως και πάλι στο κενό...
"Θέλουν να μείνουμε σε αμπελώνα!"
Την απόφαση γνωστοποίησε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου της 19ης Μαρτίου ο δήμαρχος Γιώργος Κουράσης. Σε ερώτηση που έγινε από τη δημοτική παράταξη Λαϊκή Συσπείρωση ο δήμαρχος Χαλανδρίου απάντησε ότι αυτή τη φορά πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη μετεγκατάσταση, χωρίς όμως να παραθέτει στοιχεία. Οι Τσιγγάνοι υποστηρίζουν ότι, όπως και στο παρελθόν, έτσι και τώρα δεν έχουν εξεταστεί τα κριτήρια για την ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωσή τους.
"Θέλουν να μείνουμε σε αμπελώνα!", λέει γεμάτος αγανάκτηση και χωρίς ίχνος υπερβολής ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ρομά, κ. Καλαμιώτης, αφού η έκταση που παραχωρείται συντηρείται επί χρόνια ως σπάνιος αμπελώνας από το υπουργείο Γεωργίας. Εκτός αυτού, "δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για να πάμε".
Ο καταυλισμός των Τσιγγάνων στο Νομισματοκοπείο θυμίζει χωριό. Δέντρα, μεγάλες αυλές και πιτσιρίκια που τρέχουν στους δρόμους, παίζοντας. Η έκταση που καταλαμβάνει είναι αισθητά μεγαλύτερη σε σχέση με το κτήμα στη Λυκόβρυση "Θα πρέπει να στοιβαχτούμε σ' ένα χώρο 65 τ.μ. η κάθε οικογένεια. Χωρίς αυλή, χωρίς δρόμο, θα 'μαστε ο ένας πάνω στον άλλο", υποστηρίζει ο κ. Καλαμιώτης που προτείνει την πραγματοποίηση νέας "αυτοψίας", καθώς, όπως τονίζει, "από τότε που πάρθηκε η αρχική απόφαση έχουν περάσει χρόνια, οι ανάγκες είναι διαφορετικές. Κάποιοι έχουν πεθάνει, άλλοι μεγάλωσαν κι έφτιαξαν οικογένειες".
Αρχικά η επιτροπή είχε καταλήξει σε χώρο που βρίσκεται στο Χαλάνδρι, κοντά στην περιοχή του Νομισματοκοπείου κι έβρισκε σύμφωνους του τσιγγάνους. Ωστόσο, η έκταση πέρασε πριν λίγες εβδομάδες στα χέρια του ΤΑΙΠΕΔ για την "αξιοποίησή" της. Ακόμα όμως κι αν βρισκόταν η χρυσή τομή, θα υπήρχαν σοβαρές αντιδράσεις από τους κατοίκους που είχαν δώσει στο παρελθόν μεγάλο αγώνα ενάντια στην ανέγερση τεράστιου υπουργείου Οικονομικών κι επιμένουν πως ο χώρος πρέπει να γίνει πάρκο.
"Δικαιούνται να παραμείνουν μέχρι να βρεθεί χώρος"
Σύμφωνα με την ισχύουσα υπουργική απόφαση «οι χώροι οργανωμένης εγκατάστασης πρέπει να διαθέτουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για την υγιεινή διαβίωση, όπως πόσιμο νερό, αποχέτευση, δοχεία συλλογής και μέσα αποκομιδής των απορριμμάτων και δυνατότητες ατομικής καθαριότητας σε κοινόχρηστα λουτρά και πλύσεως ιματισμού ως και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος». Σε διαφορετική περίπτωση «οι υπάρχουσες, κατά τη δημοσίευση της απόφασης αυτής, πρόχειρες εγκαταστάσεις πλανόδιων σε διάφορα σημεία, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 3 της παρούσας, παραμένουν μέχρι να καθορισθούν και δημιουργηθούν οι οργανωμένοι χώροι εγκαταστάσεώς τους».
Σε έγγραφο του 2001 ο Συνήγορος του Πολίτη αναφέρεται επίσης στην αναγκαιότητα και την υποχρέωση του κράτους να μην προχωρήσει σε κατεδαφίσεις χωρίς να έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την ομαλή μετάβαση του καταυλισμού σε νέα τοποθεσία. "Σε συμφωνία και με πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, η βίαιη αποβολή των προσώπων αυτών επιτρέπεται μόνον εφ' όσον έχει προηγηθεί η λήψη εκ μέρους της Διοίκησης μέτρων για την κατάλληλη μετακίνησή τους σε άλλο χώρο, στον οποίο αυτοί θα μπορούν να διαμένουν νομίμως και υπό συνθήκες, οι οποίες θα ανταποκρίνονται σε στοιχειώδη πρότυπα υγιεινής και αξιοπρέπειας».
Αντιδρούν οι δημοτικές αρχές
Ενάντια στη μετακίνηση των Τσιγγάνων τάχθηκαν οι δήμαρχοι Μεταμόρφωσης, Μιλτιάδης Καρπέτας, Λυκόβρυσης - Πεύκης, Δημήτρης Φωκιανός, Ηρακλείου Αττικής, Παντελής Βλασσόπουλος, και Κηφισιάς, Νίκος Χιωτάκης. Μάλιστα μετά από συνάντηση που είχαν με τον Δημήτρη Καλογερόπουλο, ο τελευταίος υπογράμμισε πως δεν πρόκειται να υλοποιηθεί η αρχική απόφαση, χωρίς όμως να παραθέτει κάποια εναλλακτική.
Η υπόθεση προσωρινά φάνηκε να παγώνει, αλλά η απόφαση ουδέποτε ανεστάλη. Ο Δήμος Λυκόβρυσης - Πεύκης φοβούμενος την παρατεταμένη κωλυσιεργία της αποκεντρωμένης διοίκησης, προσέφυγε στο ΣτΕ, ζητώντας να ακυρωθεί η η μετεγκατάσταση ως αντισυνταγματική. "Στον χώρο στεγάζονται τέσσερα ερευνητικά ινστιτούτα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία έχουν μοναδική και σπάνια, πανελλαδικά, γενετική συλλογή", ανέφερε στην καταγγελία, τονίζοντας ακόμα "ότι η επίμαχη απόφαση του γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής δεν είναι νόμιμη, ούτε νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, ενώ, στηρίχθηκε επί εσφαλμένων προϋποθέσεων της αρμόδιας επιτροπής".
Ο δήμος στέκεται επίσης στην "απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία δεν αποδέχεται τη μετεγκατάσταση του καταυλισμού, καθώς δεν πληρούνται οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου, ενώ δεν υπήρξε προηγούμενη ενημέρωση του επίμαχου δήμου, όπως προβλέπουν το Σύνταγμα και η νομοθεσία, προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του". Τέλος σημειώνει "ότι είναι ελλιπές το τοπογραφικό σχεδιάγραμμα της νέας θέσης, και δεν υπάρχει η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Ανάπτυξης για τη δημιουργία καταυλισμού Ρομά".
"Δεν τους βρήκαμε, μας βρήκαν"
Ο καταυλισμός των Τσιγγάνων δημιουργήθηκε το 1971, όταν ομάδες Ρομά από τη Χαλκίδα έστησαν τις πρώτες τους παράγκες ανάμεσα σε δύο μικρά ποτάμια που υπήρχαν τότε. Παρότι βρίσκονται πολλά χρόνια στην περιοχή, οι σχέσεις τους με τους περιοίκους δεν είναι οι καλύτερες δυνατές. Οι τελευταίοι πιέζουν εδώ και χρόνια την εκάστοτε δημοτική αρχή για τη μεταφορά του καταυλισμού, κατηγορώντας τους τσιγγάνους για δυνατή μουσική τις βραδινές ώρες, περιστατικά παραβατικότητας και πτώση της αξίας των ακινήτων εξαιτίας της παρουσίας τους.
"Δεν τους βρήκαμε, μας βρήκαν", απαντά ο Στέλιος Καλαμιώτης. "Όταν ήρθαμε, δεν υπήρχε ψυχή. Ήμασταν μόνοι μας!" Πιέσεις για την απομάκρυνσή τους ασκούν ακόμα οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων, οι οποίοι έχουν κινήσει νομικές διαδικασίες. Η έκταση είναι χωρισμένη σε οικόπεδα, που διανεμήθηκαν σε 17 υπαλλήλους του υπουργείου Εμπορίου το 1967, που απέκτησαν τα συμβόλαια σε κοπή πίτας! "Είναι απορίας άξιο πώς άνθρωποι που δεν έχουν ενδιαφερθεί χρόνια γι' αυτά και δεν ξέρουν καν που βρίσκονται, τώρα έρχονται και τα ζητούν", λέει στην "Αυγή" ο κ. Καλαμιώτης, που υπενθυμίζει ότι οι Τσιγγάνοι δεν ζητούν να παραμείνουν σ' ένα χώρο που δεν τους ανήκει. "Έχουμε ζήσει 42 χρόνια εδώ. Τις δυο μεγάλες λεύκες που βλέπεις στην αυλή τις φύτεψα με τα ίδια μου τα χέρια. Δεχόμαστε να μετακινηθούμε. Ας πάμε στο Πάτημα, όπου υπάρχουν κι άλλοι Τσιγγάνοι, όχι όμως και να φύγουμε από τον τόπο μας".
Η δυσαρέσκεια που εκφράζεται συχνά πυκνά από τους περιοίκους για την παραμονή των Τσιγγάνων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ίδια την πολιτεία, σύμφωνα με τον Κώστα Γερολυμάτο, κάτοικο του Χαλανδρίου. "Οι αρμόδιες αρχές φέρουν σημαντικές πολιτικές ευθύνες για τη διαιώνιση της κόντρας μεταξύ περιοίκων και Τσιγγάνων", προσθέτει κι εξηγεί ότι "οι συνθήκες υγιεινής αποτελούν σημαντικό παράγοντα διαχωρισμού. Θα έπρεπε να έχουν δημιουργηθεί έστω στοιχειώδεις εγκαταστάσεις και για να ζουν ανθρώπινα οι Τσιγγάνοι και για να μειωθούν οι λόγοι που προκαλούνται εντάσεις και προβλήματα".
Η δυσκολία ενσωμάτωσης των Ρομά αποτυπώνεται ακόμα στη χαμηλή συμμετοχή των παιδιών στο σχολείο, με αποτέλεσμα τα υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού. Ενδεικτικά, πέρυσι πήγαιναν στο σχολείο 50 παιδιά Ρομά, ενώ φέτος έχουν μείνει μόλις 5. Ο λόγοι είναι οικονομικής, αλλά κυρίως κοινωνικής φύσεως. Η συντριπτική πλειονότητα των οικογενειών έκλεισε την πόρτα της μόρφωσης σε αυτά τα παιδιά, προφασιζόμενη ακόμα και μεταδοτικές ασθένειες.
Ο κ. Γερολυμάτος πιστεύει ότι "δεν γίνεται να γκρεμιστεί ο καταυλισμός και να μείνουν άνθρωποι στον δρόμο. Πρέπει να βρεθεί μια τοποθεσία, όπου θα μπορούν να ζήσουν".
"Έβγαζαν χρήματα στ' όνομά μας"
Στον καταυλισμό ζουν 70 οικογένειες 300 άνθρωποι συνολικά. "Πάνω από το 90% είμαστε δημότες" υποστηρίζει ο κ. Καλαμιώτης. Τα δικαιώματά τους, όμως, ξεκινούν και τελειώνουν στη ψήφο. Με εξαίρεση κάποιες προσπάθειες του δημάρχου Κώστα Παττακού, που έφτιαξε ορισμένες πρόχειρες εγκαταστάσεις ύδρευσης, "όλοι οι υπόλοιποι μας αγνοούσαν". Κάποιοι θέλησαν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπάνω και την αδιαφορία να την εξελίξουν σε κερδοφόρα μπίζνα.
"Μετά από καταγραφή των Τσιγγάνων, η Ελλάδα εξασφάλισε κονδύλια από την Ε.Ε για τη βελτίωση των υποδομών στους καταυλισμούς. Οι εργασίες αυτές δεν έγιναν ποτέ...". Ο Δήμος Χαλανδρίου όχι μόνο δεν διέθεσε τα 3 εκατομμύρια ευρώ που είχε εξαγγείλει αρχικά, αλλά, όπως καταγγέλλουν οι Τσιγγάνοι, στελέχη του δήμου προχώρησαν σε παράτυπες συμφωνίες με εταιρείες μίσθωσης οχημάτων. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από το πόρισμα του Σώματος Επιθεώρησης Διοίκησης. Σύμφωνα με αυτό, οι κάτοχοι των οχημάτων δεν γνώριζαν τίποτα για την ανάθεση και την υπηρεσία που προσέφεραν! "Έχουμε και τα τιμολόγια. Αν είχαν γίνει όλες αυτές οι χωματουργικές εργασίες που έλεγαν, θα είχε γκρεμιστεί και ανακατασκευαστεί ολόκληρος ο καταυλισμός. Μόνο που δεν πέρασε από 'δω ούτε ένα φορτηγό".
Λεφτά που χάνονταν στη... διαδρομή
Στο παρελθόν η κυβέρνηση, εφαρμόζοντας πρόγραμμα για την ενίσχυση των παλιννοστούντων, έδινε άτοκα δάνεια για να φτιάξουν σπίτια. Και σε αυτή την περίπτωση οι Τσιγγάνοι έφαγαν ψίχουλα από την πίτα. "Είχαμε κάνει πάνω από 100 αιτήσεις. Δόθηκαν οι 50 με πολλές πιέσεις και διαμαρτυρίες, από τις οποίες το ποσό πήραν τελικά οι 12 και από τις 60.000 ευρώ που δικαιούνταν εισέπραξαν το 1/10". Στην τελευταία περίπτωση το χεράκι τους έβαλαν οι διαμεσολαβητές. "Δεν έχουμε χρήματα. Για ν' αποταμιεύσουμε αυτά που μας δίνονται πρέπει να δαπανήσουμε ένα ποσό που δεν υπάρχει. Βάζαμε λοιπόν πληρεξούσιο κάποιον δικηγόρο, που θα έπαιρνε ένα μερίδιο, αλλά όπως αποδείχτηκε αρκετοί πήραν περισσότερα...", αναφέρει ο κ. Καλαμιώτης.
Υπό μόνιμο καθεστώς ομηρείας
Η αντίρρηση των δήμων φαίνεται πως βάζει στοπ στη μετεγκατάσταση, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει. Η απόφαση για κατεδάφιση εξακολουθεί να ισχύει και η αδυναμία να δοθούν ουσιαστικές λύσεις προκαλεί ανησυχίες στους τσιγγάνους για το μέλλον τους, ενώ διατηρεί την ένταση στην περιοχή. Οι Τσιγγάνοι είναι έρμαιο αποφάσεων, ζώντας καθημερινά υπό καθεστώς ομηρίας, χωρίς κανένας να ρωτά για το πώς θέλουν οι ίδιοι να ζήσουν, ακόμα κι αν οι αποφάσεις αφορούν το ίδιο τους το σπίτι. Πρόσφυγες στην ίδια τους την πόλη.
Πηγή: avgi.gr
Ο γ.γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Δ. Καλογερόπουλος είχε δηλώσει μετά τις αντιρρήσεις τόσο των Τσιγγάνων, όσο και της δημοτικής αρχής Λυκόβρυσης Πεύκης, ότι θα ξεκινήσουν διαδικασίες για την εύρεση διαφορετικής τοποθεσίας από αυτή που είχε αποφασιστεί αρχικά, ωστόσο δεν έχει σημειωθεί καμία εξέλιξη που να μαρτυρά ότι έχει βρεθεί λύση. Οι Τσιγγάνοι δεν είναι αρνητικοί στη μετακίνησή τους, απαιτούν όμως να υπάρξουν διαδικασίες για την επιλογή του κατάλληλου χώρου εντός του Χαλανδρίου και να γίνει η τελική επιλογή από τους ίδιους, "όπως ορίζεται από τον νόμο".
Ψάχνουν τη λύση από το... '99
Το 1996, μετά από μελέτη της ΔΕΠΟΣ (Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομίας και Στέγασης), διαπιστώθηκε ότι ο καταυλισμός βρίσκεται σε οικόπεδα εκτός σχεδίου, που ανήκουν σε ιδιώτες με τη πολεοδομία να κρίνει αυθαίρετα και κατεδαφιστέα τα οικήματα των 42 -τότε- οικογενειών Ρομά. Μετά από παρέμβαση της δημοτικής αρχής με επικεφαλής τότε τον Κώστα Παττακό, η απόφαση ανεστάλη το 1999 επ' αόριστον, καθώς και τότε δεν είχε βρεθεί χώρος που να μπορεί να φιλοξενήσει τους τσιγγάνους.
Παρότι συστάθηκε το 2001 επιτροπή με τη συμμετοχή των υπουργείων Εσωτερικών, ΠΕΧΩΔΕ, Υγείας, Εργασίας και Δημόσιας Τάξης, του Πολιτικού Γραφείου του πρωθυπουργού, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών και του Δήμου Χαλανδρίου, δεν κατάφερε να πετύχει τίποτα περισσότερο από την καταδίκη του Ελληνικού Δημόσιου σε αποζημίωση των ιδιοκτητών με βάση τις διατάξεις για την αστική ευθύνη του κράτους. "Τα όργανα των εναγομένων αδράνησαν επί μακρόν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για τον καθορισμό των κατάλληλων χώρων στέγασης των πληθυσμών Ρομά και περαιτέρω επέδειξαν με τη συμπεριφορά τους καθυστέρηση που υπερβαίνει τον εύλογο χρόνο για την αποδέσμευση των ακινήτων των εναγόντων και τη μετεγκατάσταση των πληθυσμών Ρομά σε νομίμως οριοθετημένες περιοχές και να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για την υγιεινή διαβίωση με βάση την ΚΥΑ Γ/Π/23641/2003 (ΦΕΚ 973Β)".
Προϊόντος του χρόνου και κατόπιν νέων πιέσεων, η αποκεντρωμένη διοίκηση επανέφερε το θέμα και αποφάσισε να εκτελέσει τις εργασίες κατεδάφισης τον Σεπτέμβρη, γεγονός που συνδέεται από τους τσιγγάνους με την ύπαρξη του μετρό, που δίνει στην περιοχή χαρακτήρα "φιλέτου".
Με προσωρινή διαταγή του προέδρου του Α' τμήματος του Διοικητικού Εφετείου Αθήνας, στις 17 Σεπτεμβρίου 2012 η απόφαση δεν έγινε εκ νέου πράξη εν όψει της συζήτησης αίτησης καταστολής εκτέλεσης. Λίγους μήνες αργότερα ο Δημήτρης Καλογερόπουλος ανακοίνωσε πως η κατεδάφιση θα γίνει οριστικά στις 14 Μαΐου και ο καταυλισμός θα μεταφερθεί στη Λυκόβρυση. Απόφαση που στηρίχθηκε όμως και πάλι στο κενό...
"Θέλουν να μείνουμε σε αμπελώνα!"
Την απόφαση γνωστοποίησε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου της 19ης Μαρτίου ο δήμαρχος Γιώργος Κουράσης. Σε ερώτηση που έγινε από τη δημοτική παράταξη Λαϊκή Συσπείρωση ο δήμαρχος Χαλανδρίου απάντησε ότι αυτή τη φορά πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη μετεγκατάσταση, χωρίς όμως να παραθέτει στοιχεία. Οι Τσιγγάνοι υποστηρίζουν ότι, όπως και στο παρελθόν, έτσι και τώρα δεν έχουν εξεταστεί τα κριτήρια για την ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωσή τους.
"Θέλουν να μείνουμε σε αμπελώνα!", λέει γεμάτος αγανάκτηση και χωρίς ίχνος υπερβολής ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελλήνων Ρομά, κ. Καλαμιώτης, αφού η έκταση που παραχωρείται συντηρείται επί χρόνια ως σπάνιος αμπελώνας από το υπουργείο Γεωργίας. Εκτός αυτού, "δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για να πάμε".
Ο καταυλισμός των Τσιγγάνων στο Νομισματοκοπείο θυμίζει χωριό. Δέντρα, μεγάλες αυλές και πιτσιρίκια που τρέχουν στους δρόμους, παίζοντας. Η έκταση που καταλαμβάνει είναι αισθητά μεγαλύτερη σε σχέση με το κτήμα στη Λυκόβρυση "Θα πρέπει να στοιβαχτούμε σ' ένα χώρο 65 τ.μ. η κάθε οικογένεια. Χωρίς αυλή, χωρίς δρόμο, θα 'μαστε ο ένας πάνω στον άλλο", υποστηρίζει ο κ. Καλαμιώτης που προτείνει την πραγματοποίηση νέας "αυτοψίας", καθώς, όπως τονίζει, "από τότε που πάρθηκε η αρχική απόφαση έχουν περάσει χρόνια, οι ανάγκες είναι διαφορετικές. Κάποιοι έχουν πεθάνει, άλλοι μεγάλωσαν κι έφτιαξαν οικογένειες".
Αρχικά η επιτροπή είχε καταλήξει σε χώρο που βρίσκεται στο Χαλάνδρι, κοντά στην περιοχή του Νομισματοκοπείου κι έβρισκε σύμφωνους του τσιγγάνους. Ωστόσο, η έκταση πέρασε πριν λίγες εβδομάδες στα χέρια του ΤΑΙΠΕΔ για την "αξιοποίησή" της. Ακόμα όμως κι αν βρισκόταν η χρυσή τομή, θα υπήρχαν σοβαρές αντιδράσεις από τους κατοίκους που είχαν δώσει στο παρελθόν μεγάλο αγώνα ενάντια στην ανέγερση τεράστιου υπουργείου Οικονομικών κι επιμένουν πως ο χώρος πρέπει να γίνει πάρκο.
"Δικαιούνται να παραμείνουν μέχρι να βρεθεί χώρος"
Σύμφωνα με την ισχύουσα υπουργική απόφαση «οι χώροι οργανωμένης εγκατάστασης πρέπει να διαθέτουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για την υγιεινή διαβίωση, όπως πόσιμο νερό, αποχέτευση, δοχεία συλλογής και μέσα αποκομιδής των απορριμμάτων και δυνατότητες ατομικής καθαριότητας σε κοινόχρηστα λουτρά και πλύσεως ιματισμού ως και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος». Σε διαφορετική περίπτωση «οι υπάρχουσες, κατά τη δημοσίευση της απόφασης αυτής, πρόχειρες εγκαταστάσεις πλανόδιων σε διάφορα σημεία, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 3 της παρούσας, παραμένουν μέχρι να καθορισθούν και δημιουργηθούν οι οργανωμένοι χώροι εγκαταστάσεώς τους».
Σε έγγραφο του 2001 ο Συνήγορος του Πολίτη αναφέρεται επίσης στην αναγκαιότητα και την υποχρέωση του κράτους να μην προχωρήσει σε κατεδαφίσεις χωρίς να έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την ομαλή μετάβαση του καταυλισμού σε νέα τοποθεσία. "Σε συμφωνία και με πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, η βίαιη αποβολή των προσώπων αυτών επιτρέπεται μόνον εφ' όσον έχει προηγηθεί η λήψη εκ μέρους της Διοίκησης μέτρων για την κατάλληλη μετακίνησή τους σε άλλο χώρο, στον οποίο αυτοί θα μπορούν να διαμένουν νομίμως και υπό συνθήκες, οι οποίες θα ανταποκρίνονται σε στοιχειώδη πρότυπα υγιεινής και αξιοπρέπειας».
Αντιδρούν οι δημοτικές αρχές
Ενάντια στη μετακίνηση των Τσιγγάνων τάχθηκαν οι δήμαρχοι Μεταμόρφωσης, Μιλτιάδης Καρπέτας, Λυκόβρυσης - Πεύκης, Δημήτρης Φωκιανός, Ηρακλείου Αττικής, Παντελής Βλασσόπουλος, και Κηφισιάς, Νίκος Χιωτάκης. Μάλιστα μετά από συνάντηση που είχαν με τον Δημήτρη Καλογερόπουλο, ο τελευταίος υπογράμμισε πως δεν πρόκειται να υλοποιηθεί η αρχική απόφαση, χωρίς όμως να παραθέτει κάποια εναλλακτική.
Η υπόθεση προσωρινά φάνηκε να παγώνει, αλλά η απόφαση ουδέποτε ανεστάλη. Ο Δήμος Λυκόβρυσης - Πεύκης φοβούμενος την παρατεταμένη κωλυσιεργία της αποκεντρωμένης διοίκησης, προσέφυγε στο ΣτΕ, ζητώντας να ακυρωθεί η η μετεγκατάσταση ως αντισυνταγματική. "Στον χώρο στεγάζονται τέσσερα ερευνητικά ινστιτούτα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τα οποία έχουν μοναδική και σπάνια, πανελλαδικά, γενετική συλλογή", ανέφερε στην καταγγελία, τονίζοντας ακόμα "ότι η επίμαχη απόφαση του γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής δεν είναι νόμιμη, ούτε νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, ενώ, στηρίχθηκε επί εσφαλμένων προϋποθέσεων της αρμόδιας επιτροπής".
Ο δήμος στέκεται επίσης στην "απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία δεν αποδέχεται τη μετεγκατάσταση του καταυλισμού, καθώς δεν πληρούνται οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου, ενώ δεν υπήρξε προηγούμενη ενημέρωση του επίμαχου δήμου, όπως προβλέπουν το Σύνταγμα και η νομοθεσία, προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του". Τέλος σημειώνει "ότι είναι ελλιπές το τοπογραφικό σχεδιάγραμμα της νέας θέσης, και δεν υπάρχει η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Ανάπτυξης για τη δημιουργία καταυλισμού Ρομά".
"Δεν τους βρήκαμε, μας βρήκαν"
Ο καταυλισμός των Τσιγγάνων δημιουργήθηκε το 1971, όταν ομάδες Ρομά από τη Χαλκίδα έστησαν τις πρώτες τους παράγκες ανάμεσα σε δύο μικρά ποτάμια που υπήρχαν τότε. Παρότι βρίσκονται πολλά χρόνια στην περιοχή, οι σχέσεις τους με τους περιοίκους δεν είναι οι καλύτερες δυνατές. Οι τελευταίοι πιέζουν εδώ και χρόνια την εκάστοτε δημοτική αρχή για τη μεταφορά του καταυλισμού, κατηγορώντας τους τσιγγάνους για δυνατή μουσική τις βραδινές ώρες, περιστατικά παραβατικότητας και πτώση της αξίας των ακινήτων εξαιτίας της παρουσίας τους.
"Δεν τους βρήκαμε, μας βρήκαν", απαντά ο Στέλιος Καλαμιώτης. "Όταν ήρθαμε, δεν υπήρχε ψυχή. Ήμασταν μόνοι μας!" Πιέσεις για την απομάκρυνσή τους ασκούν ακόμα οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων, οι οποίοι έχουν κινήσει νομικές διαδικασίες. Η έκταση είναι χωρισμένη σε οικόπεδα, που διανεμήθηκαν σε 17 υπαλλήλους του υπουργείου Εμπορίου το 1967, που απέκτησαν τα συμβόλαια σε κοπή πίτας! "Είναι απορίας άξιο πώς άνθρωποι που δεν έχουν ενδιαφερθεί χρόνια γι' αυτά και δεν ξέρουν καν που βρίσκονται, τώρα έρχονται και τα ζητούν", λέει στην "Αυγή" ο κ. Καλαμιώτης, που υπενθυμίζει ότι οι Τσιγγάνοι δεν ζητούν να παραμείνουν σ' ένα χώρο που δεν τους ανήκει. "Έχουμε ζήσει 42 χρόνια εδώ. Τις δυο μεγάλες λεύκες που βλέπεις στην αυλή τις φύτεψα με τα ίδια μου τα χέρια. Δεχόμαστε να μετακινηθούμε. Ας πάμε στο Πάτημα, όπου υπάρχουν κι άλλοι Τσιγγάνοι, όχι όμως και να φύγουμε από τον τόπο μας".
Η δυσαρέσκεια που εκφράζεται συχνά πυκνά από τους περιοίκους για την παραμονή των Τσιγγάνων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ίδια την πολιτεία, σύμφωνα με τον Κώστα Γερολυμάτο, κάτοικο του Χαλανδρίου. "Οι αρμόδιες αρχές φέρουν σημαντικές πολιτικές ευθύνες για τη διαιώνιση της κόντρας μεταξύ περιοίκων και Τσιγγάνων", προσθέτει κι εξηγεί ότι "οι συνθήκες υγιεινής αποτελούν σημαντικό παράγοντα διαχωρισμού. Θα έπρεπε να έχουν δημιουργηθεί έστω στοιχειώδεις εγκαταστάσεις και για να ζουν ανθρώπινα οι Τσιγγάνοι και για να μειωθούν οι λόγοι που προκαλούνται εντάσεις και προβλήματα".
Η δυσκολία ενσωμάτωσης των Ρομά αποτυπώνεται ακόμα στη χαμηλή συμμετοχή των παιδιών στο σχολείο, με αποτέλεσμα τα υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού. Ενδεικτικά, πέρυσι πήγαιναν στο σχολείο 50 παιδιά Ρομά, ενώ φέτος έχουν μείνει μόλις 5. Ο λόγοι είναι οικονομικής, αλλά κυρίως κοινωνικής φύσεως. Η συντριπτική πλειονότητα των οικογενειών έκλεισε την πόρτα της μόρφωσης σε αυτά τα παιδιά, προφασιζόμενη ακόμα και μεταδοτικές ασθένειες.
Ο κ. Γερολυμάτος πιστεύει ότι "δεν γίνεται να γκρεμιστεί ο καταυλισμός και να μείνουν άνθρωποι στον δρόμο. Πρέπει να βρεθεί μια τοποθεσία, όπου θα μπορούν να ζήσουν".
"Έβγαζαν χρήματα στ' όνομά μας"
Στον καταυλισμό ζουν 70 οικογένειες 300 άνθρωποι συνολικά. "Πάνω από το 90% είμαστε δημότες" υποστηρίζει ο κ. Καλαμιώτης. Τα δικαιώματά τους, όμως, ξεκινούν και τελειώνουν στη ψήφο. Με εξαίρεση κάποιες προσπάθειες του δημάρχου Κώστα Παττακού, που έφτιαξε ορισμένες πρόχειρες εγκαταστάσεις ύδρευσης, "όλοι οι υπόλοιποι μας αγνοούσαν". Κάποιοι θέλησαν να προχωρήσουν ένα βήμα παραπάνω και την αδιαφορία να την εξελίξουν σε κερδοφόρα μπίζνα.
"Μετά από καταγραφή των Τσιγγάνων, η Ελλάδα εξασφάλισε κονδύλια από την Ε.Ε για τη βελτίωση των υποδομών στους καταυλισμούς. Οι εργασίες αυτές δεν έγιναν ποτέ...". Ο Δήμος Χαλανδρίου όχι μόνο δεν διέθεσε τα 3 εκατομμύρια ευρώ που είχε εξαγγείλει αρχικά, αλλά, όπως καταγγέλλουν οι Τσιγγάνοι, στελέχη του δήμου προχώρησαν σε παράτυπες συμφωνίες με εταιρείες μίσθωσης οχημάτων. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από το πόρισμα του Σώματος Επιθεώρησης Διοίκησης. Σύμφωνα με αυτό, οι κάτοχοι των οχημάτων δεν γνώριζαν τίποτα για την ανάθεση και την υπηρεσία που προσέφεραν! "Έχουμε και τα τιμολόγια. Αν είχαν γίνει όλες αυτές οι χωματουργικές εργασίες που έλεγαν, θα είχε γκρεμιστεί και ανακατασκευαστεί ολόκληρος ο καταυλισμός. Μόνο που δεν πέρασε από 'δω ούτε ένα φορτηγό".
Λεφτά που χάνονταν στη... διαδρομή
Στο παρελθόν η κυβέρνηση, εφαρμόζοντας πρόγραμμα για την ενίσχυση των παλιννοστούντων, έδινε άτοκα δάνεια για να φτιάξουν σπίτια. Και σε αυτή την περίπτωση οι Τσιγγάνοι έφαγαν ψίχουλα από την πίτα. "Είχαμε κάνει πάνω από 100 αιτήσεις. Δόθηκαν οι 50 με πολλές πιέσεις και διαμαρτυρίες, από τις οποίες το ποσό πήραν τελικά οι 12 και από τις 60.000 ευρώ που δικαιούνταν εισέπραξαν το 1/10". Στην τελευταία περίπτωση το χεράκι τους έβαλαν οι διαμεσολαβητές. "Δεν έχουμε χρήματα. Για ν' αποταμιεύσουμε αυτά που μας δίνονται πρέπει να δαπανήσουμε ένα ποσό που δεν υπάρχει. Βάζαμε λοιπόν πληρεξούσιο κάποιον δικηγόρο, που θα έπαιρνε ένα μερίδιο, αλλά όπως αποδείχτηκε αρκετοί πήραν περισσότερα...", αναφέρει ο κ. Καλαμιώτης.
Υπό μόνιμο καθεστώς ομηρείας
Η αντίρρηση των δήμων φαίνεται πως βάζει στοπ στη μετεγκατάσταση, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει. Η απόφαση για κατεδάφιση εξακολουθεί να ισχύει και η αδυναμία να δοθούν ουσιαστικές λύσεις προκαλεί ανησυχίες στους τσιγγάνους για το μέλλον τους, ενώ διατηρεί την ένταση στην περιοχή. Οι Τσιγγάνοι είναι έρμαιο αποφάσεων, ζώντας καθημερινά υπό καθεστώς ομηρίας, χωρίς κανένας να ρωτά για το πώς θέλουν οι ίδιοι να ζήσουν, ακόμα κι αν οι αποφάσεις αφορούν το ίδιο τους το σπίτι. Πρόσφυγες στην ίδια τους την πόλη.
Πηγή: avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου